شهر زیرزمینی کاریز کیش
شهر زیرزمینی کاریز کیش ، کیش جزیره ای است که آب مورد نیاز مردم آن از قنات ها تامین می شود. این قنات بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد. اگرچه قنات ها از نظر طول و عمق قابل مقایسه با دیگر قناتهای موجود در ایران نیست اما حفاری آن و هدایت آب با شیب ملایم به سراسر جزیره در زمان خود از پیشرفته ترین روش ها بوده است. با توجه به قدمت شش هزار ساله احداث قنات در ایران صاحبان اصلی این قنات ها بدون شک ایرانیان هستند.
امروزه این قناتها را تغییر کاربری داده و به شهری زیر زمینی تبدیل کرده اند که هرسال گردشگران بسیاری را به خود جذب میکند.
این شهر بیش از ۱۰ هزار مترمربع مساحت دارد که اکنون کاریز کیش خوانده می شود. کاریز در قدیم به معنای قنات بوده است. این مجموعه در عمق ۱۶ متری سطح زمین قرار دارد که سقف آن ۸ متر ارتفاع دارد و مملو از صدف، سنگواره و مرجانهای است که قدمتی بین ۲۷۰ – ۵۷۰ میلیون سال قدمت دارند. مجموعه کاریز در فاز یک خود دارای بخش های مختلفی از جمله غرفه های صنایع دستی ایران وجهان، رستوران سنتی و جدید، موزه، سالن آمفی تئاتر، سالن کنفرانس و گالرهای هنری را داراست.
کارگزاران شهر زیر زمینی کاریز بر این باورند که دو ویژگی شاخص، این منطقه را در فهرست ابنیه جهانی در خواهد آورد:
کاریز در دل تنها جزیره مرجانی دنیا قرار دارد.
پتنها بنایی است که سقف مملو از صدفها و مرجانهای طبیعی را دارد.
برای بازدید از مجموعه های مرجانی جزیره ی کیش می توانید از موزه های طبیعی، غواصی در آب های آزاد و یا بازدید از کاریز که راهی جدید را پیش روی طبیعت دوستان قرار داده استفاده کرد. همچنین خاک هایی که از این کاریز برداشته شده است دارای خواص درمانی می باشد که درگل درمانی مورد استفاده قرارمی گیرند.
آب شیرین کاریز کیش حاصل از بارندگی های فصلی جزیره از مرجانها به صورت یک فیلتر طبیعی عبور استفاده میکند و در لایه گل مارن جریان پیدا می کند. گل مارن نوعی گل رس است که در حالت طبیعی نرم و انعطاف پذیر بوده و چنانچه در معرض هوا قرار گیرد خشک و محکم می شود. در مجموعه فرهنگی سیاحتی شهر زیر زمینی کاریز جهت حفاظت از این گل ارزشمند دیوارهایی جلوی آن کشیده شده است. از گل مارن علاوه بر استفاده های درمانی برای درد مفاصل با ترکیبات اضافی برای تولید آجر، کوزه و سیمان مورد استفاده خاص قرار می گیرد.
نکته قابل توجه این است که این کاریز ها به طوری استادانه و ماهرانه با شیبی ملایم در طول پانزده کیلومتر حرکت، هم از آب آن جهت آبیاری استفاده شده و هم امکان برداشتن آن با چیزی شبیه به دلو نیز فراهم بوده است. در طول مسیر این قناتهای قدیمی تعداد زیادی چاه برای برداشت آب وجود دارد که نشان دهنده آن است که در این قنات آب هم به صورت ساکن و هم به سمت مظهر قنات جریان و حرکت داشته است. از آب این قنات برای مصرف آبیاری فضای سبز و مصرف شرب ساکنین استفاده می شده و در عین حال کشتی ها نیز از آب جزیره کیش برای مصرف و فروش و یا معاوضه با اجناس دیگر در کشورهای حاشیه خلیج فارس استفاده می کردند.